زنده‌سازی دریاچه ارومیه فدای دستاوردسازی روحانی/ مشکل بزرگ تونل کانی‌سیب چه بود
تاریخ انتشار: ۲ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۵۶۵۴۶۸
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، اشتباهات راهبردی و بزرگ در پروژه‌های کلان همواره یکی از مهمترین دست‌مایه‌هایی است که پرداخت به آن، در فیلم‌ها و سریال‌ها دیده می‌شود. این مسئله زمانی از یک اشتباه به یک بحران تبدیل می‌شود که دولت‌ها قصد پنهان کردن آن را داشته باشند و از دستاوردسازی احتمالی خود نیز دست بر ندارند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
کنجکاوی در میان برخی پروژه‌های انجام شده در ایران نیز می‌تواند، سرنخ‌هایی از اشتباهات بزرگ را آشکار کند و رگه‌هایی از ایجاد بحران به واسطه پنهان اشتباهات را نمایش دهد.
با توجه به مقدمه ذکر شده در این گزارش قصد داریم به واکاوی یکی از اشتباهات راهبردی اتفاق افتاده در کشور بپردازیم.
*وعده دولت روحانی مهمترین عامل عدم احیای دریاچه ارومیه
احتمالا اگر در روزهای اخیر فضای رسانه‌ای کشور را از طریق فضای مجازی یا جراید دنبال کرده باشد، به صورت پرتکرار با نام دریاچه ارومیه مواجه شدید.
دریاچه‌ای که طی دو دهه اخیر همواره با واژه خشکی توام شده و حتی برداشت 2.2 میلیون تن نمک در هر سال باعث نشده تا ما به جای خشکسالی پس از بردن نام این دریاچه به یاد شوری بیفتیم.
به گزارش فارس، احیای دریاچه ارومیه یکی از مهمترین وعده‌هایی بود که دولت گذشته به عنوان محوریت فعالیت‌های محیط زیستی به آن پرداخت. در این راستا، بهمن‌ماه سال 1392 بود که دولت روحانی با اختیارات اصل ۱۳۸ ستاد احیای دریاچه ارومیه را به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور شکل داد.
فارغ از عملکرد ستاد احیا در مدت زمان 8 ساله دولت گذشته، مهمترین پروژه ستاد احیای دریاچه ارومیه طرح انتقال آب از سد کانی‌سیب به دریاچه ارومیه بوده است.
*جزئیاتی از مهمترین پروژه ستاد احیا دریاچه ارومیه
تونل انتقال آب کانی‌سیب واقع در 9 کیلومتری جنوب‌شرق شهرستان نقده، به طول تقریبی 35.7 کیلومتر و قطر حفاری 6.32 متر برای قطعه دوم و 6.42 متر برای قطعه اول جهت انتقال 646 میلیون متر‌مکعب آب در سال، از سد کانی‌سیب به دشت نقده و حوضه آبریز دریاچه ارومیه طراحی شد.
دهانه ورودی این تونل از بالادست مخزن سد کانی‌سیب آبگیری کرده و دهانه خروجی این تونل در دامنه شمالی کوهستان بیگم قلعه، آب را وارد دشت نقده و حوضه آبریز دریاچه ارومیه خواهد کرد.
*تونلی که 9.6 هزار میلیارد تومان هزینه داشت
بر اساس اظهارات مسئول فنی ستاد احیای دریاچه ارومیه در فروردین ماه سال 1398، برآورد اعتبار بودجه مورد نیاز برای احیای دریاچه ارومیه حدود ۶ میلیارد دلار بوده است. بر این مبنا به استناد آخرین نامه رسمی عیسی کلانتری به عنوان رئیس ستاد احیا دریاچه ارومیه در 26 تیرماه سال 1401، میزان 53.3 درصد از اعتبارات دستگاه‌های اجرایی واقع در حوضه آبریز دریاچه ارومیه مرتبط با طرح انتقال آب از سد کانی‌سیب بوده است.
کنارهم گذاشتن این دو عدد آشکار می‌کند، که هزینه برآوردی این طرح انتقال آب 3.2 میلیارد دلار بوده است که با در نظر گرفتن نرخ روز دلار بالغ بر 9.6 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. البته در نامه عیسی کلانتری قید شده است که مجموع پرداختی اعتبارات طرح انتقال آب از سد کانی سیب 2.3 هزار میلیارد تومان بوده اما این عدد به تایید نهادهای نظارتی نرسیده است.
دید از بالای مقطع تونل کانی‌سیب
* تونل کانی‌سیب در دولت روحانی از وعده‌ای به وعده دیگر منتقل شد
بر اساس مستندات رسانه‌ای موجود، فرآیند اجرایی ساخت این تونل 9.6 هزار میلیارد تومانی همزمان با شروع به کار دستگاه حفار 13 مهرماه سال 1394 کلید خورد. بنا بر مصاحبه معاون اجرایی طرح انتقال آب سد کانی سیب به دریاچه ارومیه در روز شروع فرآیند حفاری، تونل کانی سیب باید تا اوایل سال 1398 تکمیل نهایی شده حدود 650 میلیون متر مکعب آب به طور سالانه راهی دریاچه ارومیه شود.
با این وجود، واکاوی اخبار در سال 1398 بیانگر آن است که هیچ یک از افراد فنی و مسئولان ذی‌ربط دولتی در این سال خبری از افتتاح تونل کانی سیب نمی‌دهند. بر این اساس نخستین زمزمه‌های افتتاح این پروژه در تیرماه سال 1399 به گوش می‌رسد، جایی که 16 ماه پس از تاریخ اعلام شده برای افتتاح پروژه، استاندار وقت آذربایجان غربی خبر از پایان عملیات حفاری در مردادماه سال 1399 می‌دهد.
با فرا رسیدن مردادماه سال 1399 بار دیگر مشابه شرایط سال 1398 اخباری مبنی بر تکمیل طرح انتقال آب از سد کانی‌سیب به دریاچه ارومیه به گوش نمی‌رسد تا اینکه این بار رئیس جمهور وقت، حسن روحانی در جلسه هیات دولت پس از سفر معاون اول رئیس جمهور به شمال غرب کشور این بار وعده جدیدی از افتتاح طرح انتقال آب مذکور داده تاکید می‌کند: «موضوع دریاچه ارومیه که نخستین وعده دولت به مردم آذربایجان و غرب کشور بود و اهمیت محیط زیستی قابل توجهی داشت، با طرح‌هایی که تا دی سال 1399 انجام می‌شود ۶۰۰ میلیون متر مکعب آب وارد دریاچه خواهد شد.»
پس از اظهارات حسن روحانی، بار دیگر مسئله افتتاح تونل کانی‌سیب به دست فراموشی سپرده می‌شود تا اینکه در 12 دی ماه سال 1399 زمانی که همه انتظار تحقق وعده رئیس جمهور وقت را دارند، روحانی در آیین افتتاح طرح‌های صنعت آب و برق در ۴ استان آذربایجان غربی، اردبیل، مازندران و اصفهان حاضر شده و به جای افتتاح تونل از معاون آب و آبفای وزارت نیرو آخرین وضعیت طرح انتقال آب را سوال می‌کند.
قاسم تقی‌زاده خامسی، معاون آب و آبفای وزیر نیروی سابق در پاسخ به سوال رئیس جمهور طی یک اظهار نظر تامل برانگیز عنوان کرد:« از حفاری تونل ۱.۵ کیلومتر دیگر باقی مانده است که در این ۱.۵ کیلومتر دو ماه است که به بافت آبرفتی در لایه‌های زمین و جریان شدیدی از آب برخورد کرده‌ایم و باری که روی دستگاه حفار است دو برابر میزان تعریف شده است.»
تقی‌زاده خامسی در ادامه پاسخ به رئیس جمهور حرف از ایجاد یک مشکل در تونل کانی سیب به میان آورده و بیان می‌کند: «همه ظرفیت تخصصی کشور مطرح در سطوح بین‌المللی در این طرح به کار گرفته شده و امید است که با افزایش نرم حفاری اوایل سال آینده (1400) آب به دریاچه برسد.»
*سیاسی‌کاری چه بر سر مهمترین پروژه زنده‌سازی دریاچه ارومیه آورد
در حالی که وعده افتتاح تونل کانی‌سیب برای چهارمین بار این مرتبه به اوایل سال 1400 حواله می‌شود اما اظهار نظر معاونت آب و آبفای حاکی از یک اشتباه مهم در روند ساخت تونل کانی سیب است.
به گزارش فارس به استناد اطلاعات مستند به دست آمده از تونل کانی‌سیب، مشکلی که تقی‌زاده خامسی به آن اشاره کرد، در حدود 700 متر از مسیر 35.7 کیلومتری تونل در مسیر آبرفتی اتفاق افتاده است. جایی که مطالعات اکتشافی نامناسب سبب شده تا در مسیر تونل این بخش 700 متری شاهد آسیب‌دیدگی شدید سیستم نگهدارنده باشیم.
بنابر مطالعات انجام شده یک نهاد پژوهشی بر اساس آزمایشات دانهبندی، بخش آسیب ندیده آبرفتی منطبق بر مصالح درشتدانه با رس کم بوده که تزریقات انجام شده اثر نموده و موجب تقویت خاک اطراف سگمنت شده است. ولی در بخش آسیب دیده درصد مصالح ریزدانه غالب بوده که تزریقناپذیر به حساب می‌آید. بدین ترتیب علت اصلی آسیب دیدگی سگمنتها در این بخش هتروژن بودن آبرفت در بخشهای درشت دانه با محتوای رس کم و وجود مصالح رس زیاد (بعضاً بیش از 60 درصد) در بخش آسیب دیده به حساب می‌آید.
در همین راستا پس از پیگیری دلیل عدم مطالعات اکتشافی در مرحله پیش از اجرا و فاز صفر پروژه متوجه شدیم به دلیل دخالت و فشار عالی‌ترین مقامات سیاسی دولت گذشته و تاکید آن‌ها نسبت به تسریع شروع فاز اجرایی تونل کانی سیب طی بازه زمانی اوایل دولت یازدهم سبب شده است تا پیش از تکمیل مطالعات اکتشافی کافی شاهد شروع فعالیت دستگاه حفار و آغاز عملیات اجرایی باشیم.
بر این اساس در شرایطی که بدون فشار سیاسی زمینه شرایط تغییر مسیر در صورت وجود اطلاعات اکتشافی کافی میسر بود اما سیاسی‌کاری دولت و تاکید بر دستاوردسازی سبب شد تا این مشکل بزرگ برای تونل به وجود بیاید.
در این رابطه، مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران با اشاره به مشکل به وجود آمده در تونل کانی سیب گفت: « شتاب زدگی در مطالعات و آبگیری زودتر از موعد تونل انتقال آب به دریاچه ارومیه، سبب بروز ترک خوردگی‌های متعدد در این تونل شده است.»
با توجه جزئیات بیان شده در دولت سیزدهم، در حال حاضر حل مساله تحمیل شده به تونل ناشی از فشار سیاسی دولت گذشته با مشورت شرکت‌های دانش‌بنیان به راه حل رسیده و با تجهیز اکیپ‌های اجرایی شاهد حل مسئله و تکمیل تونل کانی‌سیب خواهیم بود.
انتهای پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: سیاسی کاری دریاچه ارومیه انتقال آب کانی سیب دولت روحانی افتتاح هزینه تونل ستاد احیا دریاچه ارومیه وعده دولت روحانی دستاوردسازی حیات دریاچه ارومیه تونل کانی سیب طرح انتقال آب از سد کانی سیب احیای دریاچه ارومیه دریاچه ارومیه تونل کانی سیب هزار میلیارد افتتاح تونل کانی سیب دولت گذشته رئیس جمهور ماه سال 1399 سال 1398
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۵۶۵۴۶۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بهره‌برداری از سامانه گرمسیری ۹۰ هزار تن به محصولات زارعی استان اضافه می‌کند
استاندار ایلام گفت: با بهره‌برداری از سامانه گرمسیری ۹۰ هزار تن به محصولات زراعی استان اضافه و ۱۶۰۰ میلیارد تومان برای کشاورزان ارزش افزوده دارد.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از ایلام؛ حسن بهرام‌نیا امروز- پنجشنبه سیزدهم اردیبهشت- در نشست شورای اداری استان با موضوع "تبیین الزامات اطلاع‌رسانی دولت" اظهار کرد: پروژه‌های کلان نظیر ارغوان‌گستر، ان‌جی‌ال دهلران، فولادگستر ایوان و کاغذ سنگی چرداول، سد میمه دهلران، تصفیه‌خانه ایوان و ملکشاهی به زودی افتتاح می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه با افتتاح ابر پروژه گرمسیری ۱۸ هزار هکتار از اراضی استان مشروب می‌شود، افزود: با افتتاح فاز نخست این پروژه ۴ هزار و ۳۰۰ هکتار از اراضی استان مشروب می‌شود.
استاندار ایلام افزود: از مجموع ۱۰ هزار میلیارد تومان اعتبار اختصاص یافته برای سامانه گرمسیری، ۲ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان در این دولت هزینه شده است. هم‌چنین طبق وعده پیمانکار فاز دوم سامانه گرمسیری تا شهریورماه ۱۴۰۳ به بهره‌برداری می‌رسد.
بهرام‌نیا با اشاره به اینکه هزینه تمام شده ابرپروژه تونل کبیرکوه ۳ هزار میلیارد تومان است، گفت: تاکنون حدود یک هزار میلیارد تومان به پیمانکاران پرداخت شده است و مابقی ۲ هزار میلیارد تومان تا قبل از تکمیل و تحویل پروژه، از طریق سازمان برنامه و بودجه تأمین و به پیمانکاران پرداخت می‌شود.
وی با بیان اینکه طبق وعده پیمانکاران این تونل حداکثر تا اوایل تیرماه زیر بار ترافیک می‌رود، اضافه کرد: میزان پیشرفت فیزیکی تونل کبیرکوه از سال ۱۳۸۹ تا سال ۱۴۰۰ حدود ۴۳ درصد بوده است، اما طی دو سال گذشته پیشرفت فیزیکی این پروژه به ۹۳ درصد رسیده است، زمان اتمام پیمان این پروژه، ۱۵ آبان‌ماه سال‌جاری است، اما طبق وعده پیمانکار تا پایان خردادماه به بهره‌برداری می‌رسد.
استاندار ایلام اضافه کرد: ۳ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان در دولت سیزدهم برای دو ابر پروژه سامانه گرمسیری و تونل کبیرکوه هزینه شد.
بهرام‌نیا با اشاره به رشد سرمایه‌گذاری خارجی در استان به ویژه در شهرستان ملکشاهی، گفت: ۵.۲ میلیون دلار برای تولید سیلیکون منگنز آلامتو (ساخت قطعات ماشین‌آلات و هواپیما) توسط شرکت چینی در شهرستان ملکشاهی سرمایه‌گذاری شده است و ایلام از نظر سرمایه‌گذاری خارجی، استان آخر کشور بود، اما در جایگاه دهم کشور قرار گرفت.
وی از انعقاد قرارداد برای حفر ۱۹ حلقه چاه در میدان نفتی چنگوله خبر داد و گفت: قرارداد توسعه میدان نفتی آذر (چنگوله) برای حفر ۱۹ حلقه منعقد شده است که در اشتغال‌زایی، توسعه و رونق اقتصاد استان بسیار مؤثر است.
استاندار ایلام با اشاره به انتقال پرونده مالیاتی نفت و گاز غرب کشور به استان ایلام، افزود: در مجموع سالیانه حدود ۲۰۰ میلیارد تومان از این طریق وارد استان می‌شود.
بهرام‌نیا اضافه کرد: در حوزه عمرانی تصفیه‌خانه آب ملکشاهی، سالن فرودگاه ایلام و درمانگاه مهران در آستانه افتتاح است.
وی ادامه داد: خوشبختانه در این دولت با نگرش فسادستیزی کشتارگاه دام ایلام دوباره به دامن بیت‌المال بازگشت و به پشیتبانی امور دام استان واگذار شد.
استاندار ایلام با بیان اینکه خوراک پارک پروپیلن از شرکت پتروشیمی ارغوان‌گستر تأمین می‌شود، گفت: با راه اندازی پارک پروپیلن در مهران، ۲۵۰۰ نفر مشغول به‌کار می‌شوند که اخیر تفاهم‌نامه اجرای این پروژه منعقد شده است.
بهرام‌نبا اضافه کرد: روستاهای هدف آب‌رسانی با مشارکت قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) سپاه از ۱۲۸ به ۵۰۰ روستا افزایش یافت و اعتبار آن از ۵۰۷ میلیارد تومان به ۸۰۰ میلیارد تومان افزایش یافته است.
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد